Γράφει η Ειρήνη Κιάμου Μ.Α. CCC-SLP, Speech Language Pathologist, University of Maryland USA

Επιστημονική υπεύθυνη των θεραπευτικών ομάδων «ΕΥΛΟΓΟΝ» & «ΘΕΡΑΠΕΙΑ=ΕΛΠΙΔΑ»

Άμισθος συνεργάτης της Παν. Κλινικής του Νοσοκομείου Παίδων «Παν & Αγλ. Κυριακού»

Τ. Καθηγήτρια του Τμήματος Λογοθεραπείας Ιωαννίνων

 

Στην αρχή του νέου χρόνου θυμάμαι από μικρή τους γονείς μου, να ξεκινούν οικογενειακές συζητήσεις για τους στόχους της νέας χρονιάς. Φαντάζομαι ότι όλοι λίγο πολύ έχουμε παρόμοιες εικόνες από την παιδική μας ηλικία. Αυτή η ανάμνηση συχνά μας ακολουθεί και μας οδηγεί στο να κάνουμε και στην ενήλικη ζωή μας σχέδια, για το πως θα μπορούσαμε να διαμορφώσουμε την ζωή μας στο καινούργιο χρόνο, ώστε να είναι πιο άνετη και λειτουργική.

 

Στον επαγγελματικό μας ρόλο ως παιδαγωγοί, νοιαζόμαστε τα παιδιά που βλέπουμε καθημερινά στον εργασιακό μας χώρο. Αυτό το συναισθηματικό δέσιμο και οι ιδιαίτερες ευαισθησίες που διαθέτει στην προσωπικότητά του ο κάθε παιδαγωγός, τον οδηγούν στο να τον απασχολεί η επίδοσή των μαθητών του και να τον αγχώνει η αποτελεσματικότητα τόσο στη διδασκαλία του, όσο και η λειτουργικότητα που τελικά έχει αποκτήσει το τμήμα ως ομάδα.

 

Μέσα στους στόχους μας για τη νέα χρονιά θα μπορούσε να είναι και η μείωση του αναμενόμενου άγχους που νιώθουμε, όταν τα πράγματα δεν πάνε τόσο καλά με τους μαθητές μας. Υπάρχουν μερικές πολύ απλές κινήσεις, που μπορούμε να εφαρμόσουμε προκειμένου να επιτύχουμε το στόχο της μείωσης του άγχους μας.

 

Α. Βελτίωση της ψυχολογίας μας

Ξεκινήστε την ημέρα σας με την πεποίθηση ότι θα τα καταφέρετε να μείνετε ψύχραιμοι και να μην εκνευριστείτε και αγχωθείτε για το οτιδήποτε συμβεί. Ακόμα και αν μπείτε στην αίθουσά σας και δείτε να έχουν γίνει με γκράφιτι όλοι οι τοίχοι και τα θρανία έχουν μετατοπιστεί από τις θέσεις τους, εσείς θα το δείτε με ηρεμία και γιατί όχι με χιούμορ. Η τεχνική που χρειάζεται να ακολουθήσετε σύμφωνα με τους ψυχολόγους, είναι απλή και θαυματουργή. Καθίστε ήρεμα σε ένα ήσυχο δωμάτιο (θα μπορούσε να είναι και η αίθουσα διδασκαλίας πριν μπουν οι μαθητές σας). Κλείστε τα μάτια σας και συγκεντρωθείτε στις θετικές σκέψεις, ότι θα τα καταφέρετε να παραμείνετε ήρεμοι. Αν είστε ήδη αγχωμένοι, ρυθμίστε τις αναπνοές σας. Θα εντυπωσιαστείτε από το πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι αυτή η τεχνική.

 

Β. Αποδοχή

Ας δεχθούμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει τέλειο τμήμα και τέλειοι μαθητές. Χρειάζεται να δείχνουμε την ικανοποίηση μας και με τα απλά βήματα που επιτυγχάνουν και αυτοί και εμείς στο να ελέγχουμε την κατάσταση μέσα στο τμήμα. Ακολουθήστε τους κανόνες της τάξης που θέσατε από την αρχή και αρκεστείτε να τους επικροτείτε συχνά, όταν τους ακολουθούν και αποφύγετε να τους καυτηριάζετε όταν τους παραβιάζουν.

 

Γ. Εξοικονόμηση ενέργειας

Προκειμένου να μειώσουμε τα επίπεδα του άγχους μας, χρειάζεται ενέργεια που θα πρέπει να διαθέσουμε στο να διατηρούμε την ψυχική μας ηρεμία. Οπότε θα χρειαστεί να εκπαιδευτούμε στο να λέμε «ΟΧΙ» σε οτιδήποτε θα μας απομυζάει την πολύτιμη ενέργεια, που χρειάζονται οι μαθητές μας και εμείς,  στην συνεργασία μας μαζί τους. Για παράδειγμα, αν πραγματικά δεν έχουμε χρόνο και δυνάμεις για να συμμετέχουμε σε μια επιπλέον επιτροπή με ένα αδιάφορο αντικείμενο για εμάς, μπορούμε να προσπαθήσουμε να το αποφύγουμε. Είναι σημαντική στρατηγική που θα μας βοηθήσει να οργανώσουμε, κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον για τους μαθητές μας, που εμείς αφουγκραζόμαστε ότι θα τους παρακινήσει. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να πείτε «ΟΧΙ» και να εξοικονομήσετε ενέργεια και στο κουτσομπολιό, την μικροπολιτική, την διακίνηση ανώφελων ειδήσεων και την υποστήριξη ή την εμπλοκή σας  σε έντονη αντιπαράθεση με αρνητικούς συναδέλφους.

 

Δ. Ας γίνουμε περισσότερο ευέλικτοι

Τόσοι πολλοί εκπαιδευτικοί δουλεύουν πάνω σε πράγματα που δεν έχουν κανέναν έλεγχο όπως νέες πολιτικές, σχολικά προγράμματα, πρόγραμμα σπουδών κλπ. Αλλά γιατί να το κάνετε αυτό στον εαυτό σας; Όταν κάτι νέο έρχεται από φορείς που δεν ελέγχετε, είναι πολύ καλύτερο και λιγότερο αγχωτικό να το δεχτείτε αμέσως και στη συνέχεια να στρέψετε τις σκέψεις σας, για το πώς μπορείτε να το κάνετε να λειτουργήσει για σας.

 

Ακόμα και με τις αλλαγές που συχνά προτείνονται από τους εντεταλμένους του Υπουργείου Παιδείας θα πρέπει να αποδεχθούμε, ότι είμαστε υποχρεωμένοι να τις εντάξουμε στο μέτρο του δυνατού και να τις προσαρμόσουμε στην δυναμική του τμήματός μας και στο προσωπικό στυλ διδασκαλίας μας. Μπορούμε να συντάξουμε μια επιστολή με τις σκέψεις μας και τους προβληματισμούς μας, σχετικά με αυτά που δεν μας βρίσκουν σύμφωνους και να το αποστείλουμε στους ανωτέρους μας, όμως μέχρι εκεί.

 

Ε. Ανάθεση ευθυνών

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας περίπου το 10% των παιδιών διεθνώς, χρειάζεται κάποιου τύπου υποστήριξης, σε κάποια βαθμίδα της εκπαίδευσης. Αυτό αν το αναλογιστούμε δεν είναι καθόλου υπερβολικό, δεδομένου ότι σε ένα τμήμα με 25 μαθητές, εκείνοι που χρειάζονται υποστήριξη σε μαθησιακό επίπεδο, σε επίπεδο συμπεριφοράς, σε επίπεδο επικοινωνίας (αλλοδαποί ή διαταραχές της επικοινωνίας) ή με κάποιο πρόβλημα υγείας που εμποδίζει την μαθησιακή τους πορεία, είναι σίγουρα 2-3 άτομα.

 

Οι παιδαγωγοί (νηπιαγωγοί, δάσκαλοι και καθηγητές) δεν μπορεί να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν το σύνολο των μαθητών και τις ατομικές περιπτώσεις συγχρόνως, με αποτελεσματικότητα. Κανείς δεν έχει αυτή την απαίτηση. Μην προσπαθείτε να αναλάβετε κάτι, που δεν έχετε την εκπαίδευση και το χρόνο για να δεσμευτείτε ότι θα το φέρετε εις πέρας. Μπορείτε να παραπέμψετε τους μαθητές σας, στους κατάλληλους φορείς. Σίγουρα βοηθάτε περισσότερο ένα παιδί με την κατάλληλη παραπομπή και ενημέρωση των αντίστοιχων δομών, παρά με την αποσιώπηση και την μη έγκαιρη αντιμετώπισή του για την επίλυση του προβλήματος. Επιπροσθέτως, αντιμετωπίζεται ένα επιπλέον τροχοπέδη στην ομαλή λειτουργία της τάξης σας καθημερινά. Μην διστάζετε να αναθέτετε τις ευθύνες, που δεν σας αναλογούν στα κατάλληλα πρόσωπα.

 

Μπορείτε όλα τα παραπάνω να τα εφαρμόσετε. Δεν μπορείτε να είστε αποτελεσματικοί παιδαγωγοί, αν είστε φορτωμένοι με άγχος. Το άγχος στερεύει την υπομονή σας, θολώνει την κρίση σας και αποδυναμώνει την ικανότητά σας να οικοδομήσετε σχέσεις ουσίας με τους μαθητές σας. Φέρνει ακόμα τεταμένη, αρνητική ενέργεια στην τάξη σας, που ενώ δεν μπορείτε να αισθανθείτε εσείς, οι επισκέπτες σας την βιώνουν, από τη στιγμή που περνούν την πόρτα σας.

 

Ανεξάρτητα από το ποιοι είστε ή πού διδάσκετε, αυτές οι απλές αλλαγές μπορούν να σας βοηθήσουν να εξαλείψετε το άγχος από τη διδακτική σας ζωή. Χρειάζεται πειθαρχία, προοπτική και δέσμευση. Θα δείξετε αποφασιστικότητα και τη θέληση να κολυμπήσετε αντίθετα με το ρεύμα (με ότι φαίνεται να κάνουν όλοι οι άλλοι). Αλλά μπορείτε να το κάνετε.

Το ταξίδι αρχίζει με μια μικρή, καθημερινή απόφαση πριν ξεκινήσετε το μάθημα.

 

Καλή δύναμη!

 

 

Αν υπάρχει κάποιο θέμα που σας απασχολεί στην διαχείριση της τάξης σας, στην εποικοδομητική σας συνεργασία με τους μαθητές σας ή στην ομαλή σας σχέση με τους συναδέλφους σας θα μπορούσατε να μας το αποστείλετε και σε μελλοντική μας ανάρτηση να προσπαθήσουμε να σας καλύψουμε με νέες στρατηγικές, σκέψεις και ιδέες που θα μπορούσατε να εφαρμόσετε.