γράφει η Κιάμου Ειρήνη M.A. CCC – SLP, Παθολόγος Λόγου και Ομιλίας,
Επιστημονική Υπεύθυνη Διεπιστημονικής Ομάδας "ΕΥΛΟΓΟΝ",
Α. Συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων «Παν.& Αγλ. Κυριακού»,
Τ. Καθηγήτρια στο ΤΕΙ Ηπείρου, Τμήμα Λογοθεραπείας
Η Άνοιξη συμβολίζει την αναγέννηση από τα αρχαία χρόνια και για πολλούς είναι η πιο αγαπημένη εποχή του έτους. Εκτός των κινητικών δραστηριοτήτων στη φύση, μας προσφέρει πολλές ευκαιρίες για συζήτηση/ παρατήρηση με τα παιδιά μας. Τα πιο δημοφιλή θέματα για μένα είναι:
- η ισορροπία που υπάρχει στο περιβάλλον μας (για όλες τις ηλικίες)
- η ποικιλομορφία στη χλωρίδα (για τις ηλικίες νηπίου και δημοτικού)
- η τροφική αλυσίδα που σχετίζει την χλωρίδα με την πανίδα (για τα παιδιά του προνηπίου, νηπίου και Α΄δημοτικού)
- η προστασία που οφείλουμε στο περιβάλλον μας (για όλες τις ηλικίες)
- ο κύκλος της ζωής των φυτών (για τα παιδιά του προνηπίου, νηπίου και Α΄δημοτικού)
- η σχέση ανθοφορίας - επικονιαστών - φρούτων που απολαμβάνουμε (για τα παιδιά του προνηπίου, νηπίου και Α΄δημοτικού)
Θα σας πρότεινα να ακολουθήσετε μια σειρά από δραστηριότητες που θα προσφέρουν ικανοποίηση σε μικρούς και μεγάλους και ευκαιρίες για να εξασκηθούν τα μικρά μας στα ακόλουθα:
Λεξιλόγιο (πέταλα, στήμονες, ύπερος, γύρη, ρίζες, κοτσάνι, φλοιός, επικονίαση, φυλλοβόλα, αειθαλή, χορτοφάγα, σαρκοφάγα, νυχτόβια, ημερόβια, οικολογία, τροφική αλυσίδα κ.α.) Όσοι έχετε διαβάσει προηγούμενα άρθρα μου, γνωρίζετε ότι είναι πάγια θέση μου να μην απλοποιούμε το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε στα παιδιά μας. Είναι σαν να στερούμε λίπασμα από ένα φυτό. Το λεξιλόγιο μεταφέρει νέες έννοιες και ερεθίσματα για πιο περίπλοκες σκέψεις. Τα παιδιά σας μπορούν να εξελιχθούν αν τους «χαρίζετε» νέες λέξεις και τις συζητάτε μαζί τους.
Συγκεκριμένα, το λεξιλόγιο θα το κατακτήσουν πρώτα ως έννοιες και θα το «αποθηκεύσουν» ως λεξιλόγιο κατανόησης και σε δεύτερο χρόνο εφόσον επαναλάβετε παρόμοιες συζητήσεις μαζί τους θα μπορέσουν να το χρησιμοποιήσουν και να περάσει πλέον στο λεξιλόγιο εκπομπής. Υπάρχουν λέξεις που θα είναι ευκολότερες για να τις κατανοήσουν και άλλες δυσκολότερες. Οι προσδοκίες σας θα προσαρμοστούν στην ηλικία του παιδιού σας αλλά και στη συχνότητα που του παρουσιάζεται η ευκαιρία να εξερευνήσει τα φυτά και τα έντομα της περιοχής σας.
Λεπτή κίνηση και οπτικοκινητικό συντονισμό μέσω κατασκευών όπως φύτευση, κολλάζ με διαφορετικά υλικά (χαρτόνι, ξυλάκια, σπόρους κ.α.), γλυπτά με πηλό, που θα αναπαριστούν τα μέρη ενός φυτού, δημιουργία μικρού κήπου (π.χ. μέσα σε ένα καφάσι από αυτά που περισσεύουν μετά την λαϊκή αγορά), σχεδιασμόςή χρωμάτισμα μιας μικρής τροφικής αλυσίδας, ζωγραφική λουλουδιών κ.α.
Οργάνωση και επίλυση προβλημάτων μέσω των σύνθετων κατασκευών που χρειάζονται διαφορετικά στάδια προετοιμασίας για να ολοκληρωθούν, όπως η κατασκευή φυτολογίου (συλλογή, ταξινόμηση, αναζήτηση των ονομάτων, αποξήρανση των φύλλων, τοποθέτηση στα ειδικά τετράδια).
Η δραστηριότητα του φυτολογίου απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού κυρίως. Μπορούν όμως και τα μικρότερα αδέρφια τους να έχουν συμμετοχή στην συλλογή κάποιων δειγμάτων από τη φύση και στην αποξήρανσή τους.
Αποκλίνουσα νόηση/Φαντασία μέσω της οργάνωσης παιχνιδιών είτε κινητικών (προσομοίωση κυνηγητού με την τροφική αλυσίδα για παιδιά ηλικίας προνηπίου και νηπίου), είτε επιτραπέζιων (με κύπελλα που θα αναποδογυρίσετε και θα έχουν κρυμμένα σε άλλα λουλούδια και σε άλλα επικονιαστές με στόχο να επιλέξετε σωστά ζευγάρια για παιδιά προνηπίου, νηπίου και Α΄δημοτικού). Αυτά είναι μερικές δικές μου προτάσεις της στιγμής. Τα παιδιά σας, αν τους δώσετε το έναυσμα, θα σας εκπλήξουν με τις επινοήσεις τους.
Λίγες ακόμα συμβουλές: Ξεκινήστε με άνεση χρόνου. Θα ήθελαν τα παιδιά σας αλλά και εσείς να ολοκληρώσετε μια διαδικασία. Επιλέξτε δραστηριότητες που ταιριάζουν στην ηλικία των παιδιών σας και στις προτιμήσεις τους, οπότε συζητήστε μαζί τους δύο εναλλακτικές. Η τελειότητα δεν είναι ο στόχος σας, αλλά η διαδικασία, η έκθεση σε νέα ερεθίσματα και η άντληση πληροφοριών και ικανοποίησης από το δημιούργημά μας.
Τα παιδιά σας θα είναι για σύντομο διάστημα μαζί σας. Φροντίστε να γεμίσετε τις συναισθηματικές αποσκευές, τόσο τις δικές τους όσο και τις δικές σας, από γόνιμες και ευχάριστες εμπειρίες. Αν θέλετε μπορείτε να μας στείλετε mail με τις σκέψεις σας και φωτογραφίες με τις κατασκευές σας. Θα χαρούμε να τις μοιραστούμε, αν και εσείς μας το επιτρέπετε, με τους υπόλοιπους γονείς και εκπαιδευτικούς που μας παρακολουθούν.
Καλή επιτυχία!!!